134
การแก้ไข
ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โรคใบด่างมันสำปะหลัง"
ไม่มีคำอธิบายอย่างย่อ
| (ไม่แสดง 3 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้ 2 คน) | |||
| บรรทัดที่ 12: | บรรทัดที่ 12: | ||
โรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อไวรัสวงศ์ (Family) Geminiviridae สกุล (Genus) Begomovirus ซึ่งเป็นไวรัสที่มีอนุภาคเป็นทรงกลมคู่ (Geminate particle) มีขนาดเฉลี่ยโดยประมาณ 18x30 นาโนเมตร ลักษณะจีโนมมีจำนวน 2 โมเลกุล (Bipartite genomes) ประกอบด้วย DNA-A และ DNA-B โดยแต่ละจีโนมมีลำดับนิวคลีโอไทด์ขนาดประมาณ 2,700 เบส เป็นสายพันธุกรรมเป็นแบบดีเอ็นเอสายเดี่ยววงปิด (single stranded DNA, ssDNA) ไวรัสในวงศ์ Geminiviridae เป็นไวรัสสาเหตุโรคพืชที่สร้างความเสียหายแก่พืชทางเศรษฐกิจหลายชนิด เช่น พืชตระกูลแตง มันสำปะหลัง มะเขือเทศ และฝ้ายเป็นต้น (Yadava ''et al''., 2010) นอกจากนี้ไวรัสใบด่างมันสำปะหลังยังมีพืชอาศัยที่สามารถเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรมได้ เช่น พืชในวงศ์ Euphorbiacease (สบู่ดำ และละหุ่ง) และวงศ์ Solanaceae (ยาสูบ) (<ref>Alabi, O.J., F.O. Ogbe, R. Bandyopadhyay, P.L. Kumar, A.G. Dixon, J.D. Hughes and R.A. Naidu. 2008. Alternate hosts of African cassava mosaic virus and East African cassava mosaic Cameroon virus in Nigeria. Arch Virol. 153: 1743–1747.</ref>) | โรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อไวรัสวงศ์ (Family) Geminiviridae สกุล (Genus) Begomovirus ซึ่งเป็นไวรัสที่มีอนุภาคเป็นทรงกลมคู่ (Geminate particle) มีขนาดเฉลี่ยโดยประมาณ 18x30 นาโนเมตร ลักษณะจีโนมมีจำนวน 2 โมเลกุล (Bipartite genomes) ประกอบด้วย DNA-A และ DNA-B โดยแต่ละจีโนมมีลำดับนิวคลีโอไทด์ขนาดประมาณ 2,700 เบส เป็นสายพันธุกรรมเป็นแบบดีเอ็นเอสายเดี่ยววงปิด (single stranded DNA, ssDNA) ไวรัสในวงศ์ Geminiviridae เป็นไวรัสสาเหตุโรคพืชที่สร้างความเสียหายแก่พืชทางเศรษฐกิจหลายชนิด เช่น พืชตระกูลแตง มันสำปะหลัง มะเขือเทศ และฝ้ายเป็นต้น (Yadava ''et al''., 2010) นอกจากนี้ไวรัสใบด่างมันสำปะหลังยังมีพืชอาศัยที่สามารถเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรมได้ เช่น พืชในวงศ์ Euphorbiacease (สบู่ดำ และละหุ่ง) และวงศ์ Solanaceae (ยาสูบ) (<ref>Alabi, O.J., F.O. Ogbe, R. Bandyopadhyay, P.L. Kumar, A.G. Dixon, J.D. Hughes and R.A. Naidu. 2008. Alternate hosts of African cassava mosaic virus and East African cassava mosaic Cameroon virus in Nigeria. Arch Virol. 153: 1743–1747.</ref>) | ||
== ลักษณะอาการ == | [[ไฟล์:Image1.png|thumb|ลักษณะของเชื้อไวรัสเป็นอนุภาคทรงกลมคู่ (Geminate particle) (Zhang ''et al.,'' 2001<ref>Zhang, W., N.H. Olson, T.S. Baker, L. Faulkner, M. Agbandje-McKenna, M.I. Boulton, J.W. Davies, R. McKenna. 2001. Structure of the Maize streak virus geminate particle. Sciencedirect. 279(2): 471-477.</ref>)|center|574x574px]] | ||
== '''ลักษณะอาการ''' == | |||
ต้นมันสำปะหลังที่เป็นโรคจะแสดงอาการ ใบด่างเหลืองและบิดงอเสียรูปทรง อาการด่างมีหลายแบบ เช่น ด่างเขียวซีดสลับเขียวเข้ม ด่างเหลือสลับเขียว ใบหงิก หรือ หงิกเหลือง ใบย่อยบิดเบี้ยวหงิกงอ โค้งเสียรูปทรง ใบอ่อนและใบที่เจริญใหม่มีขนาดเล็กลง ยอดหงิก ต้นแคระแกร็น เจริญเติบโตได้ช้า หัวมีขนาดเล็กกว่าปกติ โดยมีลักษณะที่สังเกตได้ง่ายที่สุดอยู่ที่ใบ โดยใบของต้นมันสำปะหลังจะหงิกงอ พื้นใบไม่เรียบ สีออกด่างเขียวสลับกับเหลือง ลักษณะความรุนแรงของอาการขึ้นอยู่กับอายุของต้นมันสำปะหลังขณะที่เชื้อเข้าทำลาย หากต้นมันสำปะหลังมีอายุน้อย จะพบอาการรุนแรงและชัดเจน หากต้นมันสำปะหลังได้รับเชื้อไว้รัสเมื่ออายุมาก อาการของโรคจะไม่รุนแรง ผลผลิตหัวสดอาจไม่ลดลงมาก นอกจากนี้ระดับความรุนแรงของโรคยังขึ้นอยู่กับพันธุ์มันสำปะหลังที่ปลูกอีกด้วย (<ref>ปิยะ กิตติภาดากุล, อัญชนา ท่านเจริญ, วันวิสา ศิริวรรณ์ และ สมบุญ ภาณุวัฒน์สุข. 2562. ไทยอาจต้องเลิกปลูกมันสำปะหลังหากไม่สามารถหยุดโรคใบด่างมันสำปะหลังได้ (ตอนที่ 1). เคหการเกษตร. 43(7): 171-174.</ref>) | ต้นมันสำปะหลังที่เป็นโรคจะแสดงอาการ ใบด่างเหลืองและบิดงอเสียรูปทรง อาการด่างมีหลายแบบ เช่น ด่างเขียวซีดสลับเขียวเข้ม ด่างเหลือสลับเขียว ใบหงิก หรือ หงิกเหลือง ใบย่อยบิดเบี้ยวหงิกงอ โค้งเสียรูปทรง ใบอ่อนและใบที่เจริญใหม่มีขนาดเล็กลง ยอดหงิก ต้นแคระแกร็น เจริญเติบโตได้ช้า หัวมีขนาดเล็กกว่าปกติ โดยมีลักษณะที่สังเกตได้ง่ายที่สุดอยู่ที่ใบ โดยใบของต้นมันสำปะหลังจะหงิกงอ พื้นใบไม่เรียบ สีออกด่างเขียวสลับกับเหลือง ลักษณะความรุนแรงของอาการขึ้นอยู่กับอายุของต้นมันสำปะหลังขณะที่เชื้อเข้าทำลาย หากต้นมันสำปะหลังมีอายุน้อย จะพบอาการรุนแรงและชัดเจน หากต้นมันสำปะหลังได้รับเชื้อไว้รัสเมื่ออายุมาก อาการของโรคจะไม่รุนแรง ผลผลิตหัวสดอาจไม่ลดลงมาก นอกจากนี้ระดับความรุนแรงของโรคยังขึ้นอยู่กับพันธุ์มันสำปะหลังที่ปลูกอีกด้วย (<ref>ปิยะ กิตติภาดากุล, อัญชนา ท่านเจริญ, วันวิสา ศิริวรรณ์ และ สมบุญ ภาณุวัฒน์สุข. 2562. ไทยอาจต้องเลิกปลูกมันสำปะหลังหากไม่สามารถหยุดโรคใบด่างมันสำปะหลังได้ (ตอนที่ 1). เคหการเกษตร. 43(7): 171-174.</ref>) | ||
[[ไฟล์:แสดงลักษณะอาการโรคใบด่างมันสำปะหลัง.png|center|thumb|916x916px|แสดงลักษณะอาการโรคใบด่างมันสำปะหลัง]] | |||
== การประเมินโรค == | == '''การประเมินโรค''' == | ||
การประเมินโรคใบด่างมันสำปะหลังมีการประเมินอัตราการเกิดโรคในมันสำปะหลังที่มีอายุ 1 เดือน และทำการประเมินทุกเดือนจนกระทั่งมันสำปะหลังมีอายุครบ 4 เดือน การประเมินโรคทำโดยสำรวจมันสำปะหลังทุต้น จดบันทึกจำนวนต้นที่เป็นโรค ลักษณะอาการ ระดับความรุนแรง สาเหตุการติดเชื้อไวรัส (ท่อนพันธุ์หรือแมลงหวี่ขาว) โดยอ้างอิงจาก (<ref>Waller, J.M., J.M. Lenné and S.J. Waller. 2002. Plant Pathologist’s Pocketbook. CABI Pub., New York, USA. 528 pp. (การประเมินโรค)</ref>) | การประเมินโรคใบด่างมันสำปะหลังมีการประเมินอัตราการเกิดโรคในมันสำปะหลังที่มีอายุ 1 เดือน และทำการประเมินทุกเดือนจนกระทั่งมันสำปะหลังมีอายุครบ 4 เดือน การประเมินโรคทำโดยสำรวจมันสำปะหลังทุต้น จดบันทึกจำนวนต้นที่เป็นโรค ลักษณะอาการ ระดับความรุนแรง สาเหตุการติดเชื้อไวรัส (ท่อนพันธุ์หรือแมลงหวี่ขาว) โดยอ้างอิงจาก (<ref>Waller, J.M., J.M. Lenné and S.J. Waller. 2002. Plant Pathologist’s Pocketbook. CABI Pub., New York, USA. 528 pp. (การประเมินโรค)</ref>) | ||
| บรรทัดที่ 24: | บรรทัดที่ 25: | ||
ระดับความรุนแรงของโรค (Disease severity) อ้างอิงจาก Terry (1976) <ref>Terry, E. 1976. Description and evaluation of cassava mosaic disease in Africa. In Proc. An Interdisciplinary Workshop. Ibadan, Nigeria. pp. 53–54. (ระดับความรุนแรงโรค)</ref>ซึ่งแบ่งระดับความรุนแรงออกเป็น 5 ระดับ คือ ระดับ 1 ไม่แสดงอาการของโรค (Highly resistant) ระดับ 2 แสดงอาการด่างเล็กน้อยบนแผ่นใบ (Moderately resistant) ระดับ 3 แสดงอาการด่างเต็มบนแผ่นใบ และใบเริ่มม้วน ลดรูป (Tolerant) ระดับ 4 แสดงอาการด่างทั่วทั้งใบ ใบบิดม้วนงอ เริ่มลดรูป (Susceptible) และระดับ 5 แสดงอาการใบบิดม้วนงอ ใบลดรูปอย่างรุนแรง (Highly susceptible) (<ref>วันวิสา ศิริวรรณ์. 2561. โรคไวรัสใบด่างมันสำปะหลัง. ที่มา: <nowiki>https://www.tapiocathai.org/P.html</nowiki>. วันที่สืบค้น 11 กุมภาพันธ์ 2563.</ref>) | ระดับความรุนแรงของโรค (Disease severity) อ้างอิงจาก Terry (1976) <ref>Terry, E. 1976. Description and evaluation of cassava mosaic disease in Africa. In Proc. An Interdisciplinary Workshop. Ibadan, Nigeria. pp. 53–54. (ระดับความรุนแรงโรค)</ref>ซึ่งแบ่งระดับความรุนแรงออกเป็น 5 ระดับ คือ ระดับ 1 ไม่แสดงอาการของโรค (Highly resistant) ระดับ 2 แสดงอาการด่างเล็กน้อยบนแผ่นใบ (Moderately resistant) ระดับ 3 แสดงอาการด่างเต็มบนแผ่นใบ และใบเริ่มม้วน ลดรูป (Tolerant) ระดับ 4 แสดงอาการด่างทั่วทั้งใบ ใบบิดม้วนงอ เริ่มลดรูป (Susceptible) และระดับ 5 แสดงอาการใบบิดม้วนงอ ใบลดรูปอย่างรุนแรง (Highly susceptible) (<ref>วันวิสา ศิริวรรณ์. 2561. โรคไวรัสใบด่างมันสำปะหลัง. ที่มา: <nowiki>https://www.tapiocathai.org/P.html</nowiki>. วันที่สืบค้น 11 กุมภาพันธ์ 2563.</ref>) | ||
== การแพร่ระบาด == | [[ไฟล์:Image568.png|center|thumb|910x910px|แสดงระดับความรุนแรงของโรค 5 ระดับ ]] | ||
== '''การแพร่ระบาด''' == | |||
การแพร่ระบาดของโรคใบด่างมันสําปะหลังสามารถถ่ายทอดผ่านทางแมลงหวี่ขาวยาสูบ (Whitefly; Bemisia tabaci (Gennadius) Hemiptera: Aleyrodidae) ซึ่งเป็นการถ่ายทอดไวรัสแบบ persistent และท่อนพันธุ์ที่เป็นโรค (<ref>Dubern J, 1994. Transmission of African cassava mosaic geminivirus by the whitefly (Bemisia tabaci). Tropical Science, 34(1):82-91</ref>) การแพร่กระจายของโรคสามารถเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว และเป็นบริเวณกว้าง จะเกิดขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนย้ายท่อนพันธุ์ที่เป็นโรคร่วมกับการแพร่กระจายของแมลงหวี่ขาว รายงานพบว่า ในแมลงหวี่ขาวเคลื่อนที่ได้โดยอาศัยแรงลมในอัตรา 100 กิโลเมตรต่อปี หรือ 0.2 เมตรต่อวินาที (Legg, 2010) แมลงหวี่ขาวเป็นแมลงศัตรูพืชที่มีพืชอาศัยกว้าง เช่น กะเพรา โหระพา ผักชีฝรั่ง พืชตระกูลพริก มะเขือ มันฝรั่ง และพืชตระกูลแตง (Shah and Liu, 2013) เป็นต้น และถูกจัดว่าติดอันดับ 1 ใน 10 ของแมลงศัตรูพืชที่อันตรายที่สุด (Riordan, 2019) | การแพร่ระบาดของโรคใบด่างมันสําปะหลังสามารถถ่ายทอดผ่านทางแมลงหวี่ขาวยาสูบ (Whitefly; Bemisia tabaci (Gennadius) Hemiptera: Aleyrodidae) ซึ่งเป็นการถ่ายทอดไวรัสแบบ persistent และท่อนพันธุ์ที่เป็นโรค (<ref>Dubern J, 1994. Transmission of African cassava mosaic geminivirus by the whitefly (Bemisia tabaci). Tropical Science, 34(1):82-91</ref>) การแพร่กระจายของโรคสามารถเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว และเป็นบริเวณกว้าง จะเกิดขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนย้ายท่อนพันธุ์ที่เป็นโรคร่วมกับการแพร่กระจายของแมลงหวี่ขาว รายงานพบว่า ในแมลงหวี่ขาวเคลื่อนที่ได้โดยอาศัยแรงลมในอัตรา 100 กิโลเมตรต่อปี หรือ 0.2 เมตรต่อวินาที (Legg, 2010) แมลงหวี่ขาวเป็นแมลงศัตรูพืชที่มีพืชอาศัยกว้าง เช่น กะเพรา โหระพา ผักชีฝรั่ง พืชตระกูลพริก มะเขือ มันฝรั่ง และพืชตระกูลแตง (Shah and Liu, 2013) เป็นต้น และถูกจัดว่าติดอันดับ 1 ใน 10 ของแมลงศัตรูพืชที่อันตรายที่สุด (Riordan, 2019) | ||
| บรรทัดที่ 53: | บรรทัดที่ 56: | ||
4.3 เฝ้าระวังการระบาด ของไวรัส ใบด่างในพืชอาศัยอื่นๆ ที่มีแมลงหวี่ขาวยาสูบเป็นพาหะ โดยหลีกเลี่ยงการปลูกพืชอาศัยของแมลงหวี่ขาวยาสูบ เช่น โหระพา กะเพรา ผักชีฝรั่ง พริก มะเขือ มันฝรั่ง และพืชตระกูลถั่ว และพืชอาศัยของเชื้อไวรัสใบด่างมันสำปะหลัง เช่น สบู่ดำ ละหุ่ง บริเวณแปลงปลูกมันสำปะหลัง (ปิยะ และคณะ 2562<ref>ปิยะ กิตติภาดากุล, อัญชนา ท่านเจริญ, วันวิสา ศิริวรรณ์ และ สมบุญ ภาณุวัฒน์สุข. 2562. ไทยอาจต้องเลิกปลูกมันสำปะหลังหากไม่สามารถหยุดโรคใบด่างมันสำปะหลังได้ (ตอนที่ 1). เคหการเกษตร. 43(7): 171-174.</ref> ) | 4.3 เฝ้าระวังการระบาด ของไวรัส ใบด่างในพืชอาศัยอื่นๆ ที่มีแมลงหวี่ขาวยาสูบเป็นพาหะ โดยหลีกเลี่ยงการปลูกพืชอาศัยของแมลงหวี่ขาวยาสูบ เช่น โหระพา กะเพรา ผักชีฝรั่ง พริก มะเขือ มันฝรั่ง และพืชตระกูลถั่ว และพืชอาศัยของเชื้อไวรัสใบด่างมันสำปะหลัง เช่น สบู่ดำ ละหุ่ง บริเวณแปลงปลูกมันสำปะหลัง (ปิยะ และคณะ 2562<ref>ปิยะ กิตติภาดากุล, อัญชนา ท่านเจริญ, วันวิสา ศิริวรรณ์ และ สมบุญ ภาณุวัฒน์สุข. 2562. ไทยอาจต้องเลิกปลูกมันสำปะหลังหากไม่สามารถหยุดโรคใบด่างมันสำปะหลังได้ (ตอนที่ 1). เคหการเกษตร. 43(7): 171-174.</ref> ) | ||
== วิธีการผลิตท่อนพันธุ์สะอาด == | == '''วิธีการผลิตท่อนพันธุ์สะอาด''' == | ||
การทำแปลงมันสำปะหลังปลอดโรค | การทำแปลงมันสำปะหลังปลอดโรค | ||
ในการทำแปลงปลอดโรคใบด่างมันสำปะหลังมีวิธีการดังนี้ | ในการทำแปลงปลอดโรคใบด่างมันสำปะหลังมีวิธีการดังนี้ | ||
=== | === การเลือกพันธุ์มันสำปะหลัง === | ||
* ก่อนอื่นควรเลือกใช้พันธุ์มันสำปะหลังที่เป็นโรคน้อยกว่าพันธุ์อื่นๆหรือเรียกอีกอย่างว่าพันธุ์ทนทาน เช่น พันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 ระยอง 72 เป็นต้น โดยจะหลีกเลี่ยงการใช้พันธุ์ที่อ่อนแอต่อโรค เช่น CMR89 ระยอง 11 เป็นต้น | |||
=== การคัดท่อนพันธุ์ปลอดโรค === | |||
* จากนั้นทำการตรวจสอบการเกิดโรคใบด่างมันสำปะหลังในท่อนพันธุ์ โดยรอให้ใบอ่อนเกิดขึ้นก่อน จากนั้นทำการสังเกตลักษณะใบอ่อนหากไม่มีการแสดงอาการของโรคใบด่าง ที่เกิดอาการใบด่าง หงิกงอ หรือบิดเบี้ยวเสียรูป แสดงว่าท่อนพันธุ์ดังกล่าวปลอดโรคสามารถใช้เป็นท่อนพันธุ์เพื่อปลูกในฤดูกาลถัดไปได้ | |||
=== | === การเตรียมท่อนพันธุ์ก่อนปลูก === | ||
ควรแช่ท่อนพันธุ์ด้วยสารเคมี เช่น | ควรแช่ท่อนพันธุ์ด้วยสารเคมี เช่น | ||
* ไทอะมีโทแซม 25% อัตรา 4 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
* อิมิดาโคลพิด 70% WG อัตรา 4 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
* ไดโนทีฟูเรน 10%WG อัตรา 40 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
เป็นเวลานาน 5-10 นาที เพื่อป้องกันกำจัดแมลงที่อาจติดมากับท่อนพันธุ์ และช่วยป้องกันแมลง เช่นแมลงหวี่ขาวเข้ามาทำลายได้ประมาณ 1 เดือน | เป็นเวลานาน 5-10 นาที เพื่อป้องกันกำจัดแมลงที่อาจติดมากับท่อนพันธุ์ และช่วยป้องกันแมลง เช่นแมลงหวี่ขาวเข้ามาทำลายได้ประมาณ 1 เดือน | ||
=== | === การสำรวจแปลงมันสำปะหลัง === | ||
ในการสำรวจแปลงมันสำปะหลังเพื่อตรวจสอบการมีโรคใบด่างมันสำปะหลังในแปลงปลูก ควรหมั่นเข้าตรวจโรคใบด่างเสมอ เมื่อพบอาการของโรคให้รีบทำลายทันที การสำรวจแปลงควรดำเนินการดังนี้ | ในการสำรวจแปลงมันสำปะหลังเพื่อตรวจสอบการมีโรคใบด่างมันสำปะหลังในแปลงปลูก ควรหมั่นเข้าตรวจโรคใบด่างเสมอ เมื่อพบอาการของโรคให้รีบทำลายทันที การสำรวจแปลงควรดำเนินการดังนี้ | ||
| บรรทัดที่ 86: | บรรทัดที่ 91: | ||
หากพบแมลงหวี่ขาวเฉลี่ยมากกว่า 3 ตัวต่อต้นทำการฉีดพ่นด้วยสารเคมี | หากพบแมลงหวี่ขาวเฉลี่ยมากกว่า 3 ตัวต่อต้นทำการฉีดพ่นด้วยสารเคมี | ||
* ไทอะมีโทแซม 25% อัตรา 12 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
* อิมิดาโคลพิด 70% WG อัตรา 12 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
* ไดโนทีฟูเรน 10%WG อัตรา 40 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร | |||
บนต้นมันสำปะหลังในแปลงที่พบใบด่างและแปลงข้างเคียง (พรศักดิ์, 2562<ref>พรศักดิ์ เอี่ยมนาคะ. 2562. การผลิตต้นพันธุ์ปลอดโรค. ในการฝึกอบรมวิทยากรถ่ายทอดข้อมูลโรคใบด่างมันสำปะหลัง และเปิดโครงการขยายพันธุ์แบบเร่งรัด X20 และ X80 โดยมูลนิธิสถาบันพัฒนามันสำปะหลังแห่งประเทศไทย. วันที่ 13 ธันวาคม 2562 สถาบันพัฒนามันสำปะหลัง. นครราชสีมา.</ref>) | บนต้นมันสำปะหลังในแปลงที่พบใบด่างและแปลงข้างเคียง (พรศักดิ์, 2562<ref>พรศักดิ์ เอี่ยมนาคะ. 2562. การผลิตต้นพันธุ์ปลอดโรค. ในการฝึกอบรมวิทยากรถ่ายทอดข้อมูลโรคใบด่างมันสำปะหลัง และเปิดโครงการขยายพันธุ์แบบเร่งรัด X20 และ X80 โดยมูลนิธิสถาบันพัฒนามันสำปะหลังแห่งประเทศไทย. วันที่ 13 ธันวาคม 2562 สถาบันพัฒนามันสำปะหลัง. นครราชสีมา.</ref>) | ||
== การผลิตท่อนพันธุ์สะอาดด้วยวิธีเร่งรัด X20 และ X80 == | == '''การผลิตท่อนพันธุ์สะอาดด้วยวิธีเร่งรัด X20 และ X80''' == | ||
การผลิตท่อนพันธุ์มันสำปะหลังสะอาดด้วยวิธีเร่งรัดเพื่อผลิตได้ต้นพันธุ์มันสำปะหลังปลอดโรคในปริมาณมาก และรวดเร็วเพื่อเพียงพอแก่เกษตรกรผู้ประสบปัญหาท่อนพันธุ์มันสำปะหลังเป็นโรคใบด่างมันสำปะหลัง โดยมีวิธีการผลิต 2 รูปแบบดังนี้ | การผลิตท่อนพันธุ์มันสำปะหลังสะอาดด้วยวิธีเร่งรัดเพื่อผลิตได้ต้นพันธุ์มันสำปะหลังปลอดโรคในปริมาณมาก และรวดเร็วเพื่อเพียงพอแก่เกษตรกรผู้ประสบปัญหาท่อนพันธุ์มันสำปะหลังเป็นโรคใบด่างมันสำปะหลัง โดยมีวิธีการผลิต 2 รูปแบบดังนี้ | ||
=== | === การผลิตท่อนพันธุ์แบบเร่งรัด X20 === | ||
ตัดท่อนพันธุ์มันสำปะหลังขนาดประมาณ 5-6 เซนติเมตร โดยใช้ใบมีดตัดที่คมเพื่อไม่ให้ท่อนที่ได้มีลักษณะฉีกขาด ส่งผลต่ออัตราการเกิดราก แช่ท่อนพันธุ์ จากนั้นย้ายปลูกลงในวัสดุปลูก ส่วนผสมดังนี้ ขลุ่ยมะพร้าว แกลบดิบ พีทมอส ลงในถาดเพาะปลูก ทำการเพาะเลี้ยงในโรงเรือน รดน้ำเป็นระยะเวลา 1 เดือน นำออกจากโรงเรือนเพื่อปรับสภาพแวดล้อมเป็นระยะเวลา 1 สัปดาห์ ย้ายลงปลูกในแปลงแบบน้ำหยดต่อไปได้ | ตัดท่อนพันธุ์มันสำปะหลังขนาดประมาณ 5-6 เซนติเมตร โดยใช้ใบมีดตัดที่คมเพื่อไม่ให้ท่อนที่ได้มีลักษณะฉีกขาด ส่งผลต่ออัตราการเกิดราก แช่ท่อนพันธุ์ จากนั้นย้ายปลูกลงในวัสดุปลูก ส่วนผสมดังนี้ ขลุ่ยมะพร้าว แกลบดิบ พีทมอส ลงในถาดเพาะปลูก ทำการเพาะเลี้ยงในโรงเรือน รดน้ำเป็นระยะเวลา 1 เดือน นำออกจากโรงเรือนเพื่อปรับสภาพแวดล้อมเป็นระยะเวลา 1 สัปดาห์ ย้ายลงปลูกในแปลงแบบน้ำหยดต่อไปได้ | ||
=== | === การผลิตท่อนพันธุ์แบบเร่งรัด X80 === | ||
ตัดท่อนพันธุ์มันสำปะหลังขนาดประมาณ 5-6 เซนติเมตร โดยใช้ใบมีดตัดที่คมเพื่อไม่ให้ท่อนที่ได้มีลักษณะฉีกขาด ส่งผลต่ออัตราการเกิดราก แช่ท่อนพันธุ์ จากนั้นย้ายปลูกลงในวัสดุปลูก ส่วนผสมดังนี้ ขลุ่ยมะพร้าว แกลบดิบ พีทมอส ลงในถาดเพาะปลูก ทำการเพาะเลี้ยงในโรงเรือน รดน้ำเป็นระยะเวลา 1 เดือน ตัดส่วนยอดให้เหลือ 1 ตา นำยอดไปปลูกในถาดเพาะชำ จากนั้นตัดต้นแม่ในข้อต่อไปในเดือนต่อไปทำซ้ำได้ประมาณเพิ่มขึ้น นำออกจากโรงเรือนไปปรับสภาพแวดล้อมเป็นระยะเวลา 1 สัปดาห์ ย้ายลงปลูกในแปลงแบบน้ำหยด (วิจารณ์, 2562<ref>วิจารณ์ วิชชุกิจ. 2562. การผลิตต้นพันธุ์ปลอดโรค. ในการฝึกอบรมวิทยากรถ่ายทอดข้อมูลโรคใบด่างมันสำปะหลัง และเปิดโครงการขยายพันธุ์แบบเร่งรัด X20 และ X80 โดยมูลนิธิสถาบันพัฒนามันสำปะหลังแห่งประเทศไทย. วันที่ 13 ธันวาคม 2562 สถาบันพัฒนามันสำปะหลัง. นครราชสีมา.</ref>) | ตัดท่อนพันธุ์มันสำปะหลังขนาดประมาณ 5-6 เซนติเมตร โดยใช้ใบมีดตัดที่คมเพื่อไม่ให้ท่อนที่ได้มีลักษณะฉีกขาด ส่งผลต่ออัตราการเกิดราก แช่ท่อนพันธุ์ จากนั้นย้ายปลูกลงในวัสดุปลูก ส่วนผสมดังนี้ ขลุ่ยมะพร้าว แกลบดิบ พีทมอส ลงในถาดเพาะปลูก ทำการเพาะเลี้ยงในโรงเรือน รดน้ำเป็นระยะเวลา 1 เดือน ตัดส่วนยอดให้เหลือ 1 ตา นำยอดไปปลูกในถาดเพาะชำ จากนั้นตัดต้นแม่ในข้อต่อไปในเดือนต่อไปทำซ้ำได้ประมาณเพิ่มขึ้น นำออกจากโรงเรือนไปปรับสภาพแวดล้อมเป็นระยะเวลา 1 สัปดาห์ ย้ายลงปลูกในแปลงแบบน้ำหยด (วิจารณ์, 2562<ref>วิจารณ์ วิชชุกิจ. 2562. การผลิตต้นพันธุ์ปลอดโรค. ในการฝึกอบรมวิทยากรถ่ายทอดข้อมูลโรคใบด่างมันสำปะหลัง และเปิดโครงการขยายพันธุ์แบบเร่งรัด X20 และ X80 โดยมูลนิธิสถาบันพัฒนามันสำปะหลังแห่งประเทศไทย. วันที่ 13 ธันวาคม 2562 สถาบันพัฒนามันสำปะหลัง. นครราชสีมา.</ref>) | ||